از مقصرهای مهم کمبود تراشه: رقابت خودروسازان در ارائه امکانات و آپشن ها

در همین نمایشگاه شرکت قطعه سازی بوش آلمان گفته است که انتظار دارد تا سال 2030 رشد سالانه «نرم افزارهای خودرویی» دورقمی باشد. پاناسونیک واقعیت افزوده ای روی صفحه نمایش روی داشبورد خود نشان داده که حرکات چشم راننده را می خواند [ردگیری می کند] و سامانه صدای سه بعدی آن 25 بلندگو با قدرت 1000 وات دارد.  کمپانی ب ام و برای اولین بار فناوری جدیدی به نمایش گذاشت که رنگ خودرو به زدن یک دکمه عوض می شود و بدنه خودرو قابل تبدیل به یک صفحه نمایش دیجیتالی است که می تواند هنرهای دیجیتالی را به نمایش بگذارد. فایر تی وی آمازون هم دیگر صفحه نمایش روی داشبورد نیست بلکه یک تلویزیون 31 اینچ است.

این ها فقط چند مورد یا مثال از امکانات و آپشن هایی است که همگی نیازمند تراشه [میکروچیپ یا نیمه هادی یا پردازشگر] هستند.

نکته مهم این جا است که مردم این گونه امکانات را در نمایشگاه ها یا در رسانه ها مشاهده می کنند اما وقتی به بازار مراجعه می کنند، این امکانات در همه خودروها موجود نیست، یا اگر در خودرویی نصب شده باشد، در بازار پیدا نمی شود یا آن که قیمت آن سر به فلک کشیده است.

مایکل یوران Mike Juran مدیر عامل و یکی از بنیانگذاران آلتیا Altia، طراح گرافیک ابزارهای الکترونیکی خودرو می گوید: «به نظر من موضوع بسیار وخیم تر از کمبود تراشه است،ما در حال حاضر با نفخ [بادکردن] نرم افزارها و آپشن های مورد نیاز خودرو رو به رو شده ایم. تعداد نرم افزارها غیرضروری در خودروها بیش از حد افزایش یافته است.»

فقط نگاهی به یک خودرو مثل شورولت ولت Chevrolet Volt می تواند به روشن شدن منظور یوران کمک کند. در این خودروی هیبریدی قابل شارژ با پریز برق، حداقل 10 میلیون خط کُد برنامه نویسی نگاشته شده است. تازه این موضوع به زمان طراحی این خودرو در سال 2011 برمی گردد. به گفته ی مایکل هیل Michael Hill قائم مقام مهندسی شرکت آلتیا، یک خودروی امروزی حد متوسط تا ممتاز حداقل 100 میلیون خط کُد برنامه نویسی دارد. او می گوید: «این همه کُد در سطح یا حد جنگنده های 10 تا 15 سال پیش است. نکته مهمتر این که ما هرگز نرم افزار بدون باگ [خطای کُدنویسی] نداریم.»

خبر بد این که این بادکردگی در نیاز به نرم افزار و تراشه در حال فروکش کردن یا از بین رفتن نیست و هر ساله بزرگتر هم خواهد شد.

جیک فیشر Jake Fisher مدیر ارشد تست خودروی کانزومر ریپورتس Consumer Reports در مصاحبه با تک کرانچ می گوید: «خودروهای امروزی پر از امکاناتی است که مصرف کنندگان لزوماً درخواست نکرده اند یا مورد تقاضای آنها نیست.» بر اساس آخرین گزارش سال 2021 کانزومر ریپورتس در خصوص قابلیت اعتماد خودروها CR's 2021 Auto Reliability Report پیشرفته ترین خودروهای شاسی بلند برقی از نظر مصرف کنندگان کمترین قابلیت اعتماد را ایجاد کرده اند. به گفته فیشر مردم با قوای محرکه خودروهای جدید مشکل ندارند بلکه بیشتر با هزینه های بالا و کارایی امکانات و آپشن های جدید به راحتی کنار نمی آیند.

جیسن ویلیامسن Jason Williamson قائم مقام بازریابی آلتیا می گوید: «باگ ها به خاطر کدنویسی و مخصوصاً در شتاب گیری های خودرو خودشان را نشان می دهند. مردم هر سال تلفن های همراه جدید را در بازار می بینند و خودروسازان هم می خواهند پا به پای موبایل سازان هر سال خودروهای جدید عرضه کنند. برخی از خودروسازان کمتر از 2 سال خودروی جدید معرفی می کنند و همین موضوع باعث می شود که گاهی تراشه های مخصوص دنیای فناوری برای ابزارهای الکترونیکی خودرو مورد استفاده قرار گیرند.»

سم ابوالصمد Sam Abuelsamid  از محققان Guidehouse Insights می پرسد: «چه کسی به صندلی هایی نیاز دارد که در 30 جهت قابل تغییر هستند و 5 گزینه ماساژ دارند؟ واقعاً چه احتیاجی به تنظیمات دستگاه موسیقی خودرو برای حالت سالن کنسرت است؟ یک خودرو چه احتیاجی به زون های متفاوت درجه حرارت دارد؟ همه این ها ناشی از سیرناپذیری در رقابت است.»

مایک بل Mike Bell قائم مقام دیجیتال لوسید گروپ می گوید: «بزرگترین مشکل این جا است که یک خودروساز بداند روی کدامیک از امکانات یا آپشن ها کار کند. شاید راحتتر این باشد که بگوییم چون نمی دانیم که چه کار باید بکنیم، همه چیز را به با هم نصب می کنیم. هوشمندانه ترین حالت این است که خواست مشتریان را بر اساس بودجه ای که دارند در خودرو اجرا کنیم.» مایک بل که 17 سال از تجربه خود را در کمپانی اَپل به دست آورده است می گوید برخلاف کمپانی های دنیای فناوری [کامپیوتر،‌ موبایل و اینترنت] که همه کارهای نرم افزاری را خودشان انجام می دهند، خودروسازان این کار را به تأمین کنندگان خود می سپارند. خودروسازان جدید مثل لوسید [البته پیشگام این کار تسلا است] نرم افزارها مورد نیازشان را خودشان و به صورت یکپارچه با سایر نیازهای یک خودرو طراحی می کنند.

توماس انجنلاث Thomas Ingenlath مدیر عامل پولستار [رقیب دیگر تسلا و لوسید] می گوید: «تولید انبوه خودرو دیگر ساخت سخت افزار نیست، بلکه امروزه ساخت خودرو نیاز به طراحی نرم افزار هم دارد.» وی می افزاید که خودرو هم باید مثل موبایل قابلیت به روز رسانی اینترنتی داشته باشد و همین موضوع در خرسندسازی مشتری تفاوت ایجاد می کند.

مشکل اصلی این جا است که مشتریان و خریداران خودرو به همه امکانات و آپشن ها نیاز ندارند اما همه را می خواهند. در نظرسنجی انجام شده توسط کوپایلوت study from CoPilot [اپلیکیشن خرید خودرو] نشان داده است که خودروسازان ناچارند به خواسته های عمومی و همگان عمل کنند. این نظرسنجی نشان داده است که 65.7 درصد از اجاره کنندگان به روش لیزینگ انتظار بیشتری از کارکردها و امکانات در نظر گرفته شده در خودرو دارند.

نظرسنجی دیگری به نام CarMax survey در ماه شهریور انجام شده نشان داده است که تقریباً 50 درصد از صاحبان خودروها دوست داشتند که خودروی فعلی آنها امکانات و آپشن های بیشتری می داشت.

امکانات و آپشن های جدید برای سنین 20 تا 40 سال که بیشترین خریداران خودرو هم به حساب می آیند «به شدت اهمیت دارد». فقط 3.9 درصد از پاسخ دهندگان این نظرسنجی می گویند وجود امکانات و آپشن ها در خودرو «اصلاً اهمیت ندارد». به طور کلی 15.9 درصد پکیج کامل فناوری ها  و امکانات را «به شدت مهم»، 36.7 درصد «خیلی مهم» و 31.8 درصد «تا حدودی مهم» ارزیابی می کنند.

حالا با توجه به شدت کمبود تراشه و میکروچیپ ها، احتمال برآورده شدن انتظارات مشتریان رو به کاهش است.

پت رایان Pat Ryan مدیر عامل و بنیانگذار کوپایلوت می گوید مردم در سال آینده با سه وضعیت مواجه می شوند که تا به حال با آن مواجه نبوده اند:

اول انتظار بین 1 تا 6 ماه برای تحویل خودرویی که ثبت نام کرده اند.

دوم خودروهایی که به دست مشتریان می رسد ممکن است همه امکانات و آپشن های مورد نیاز آنها را نداشته باشد مثل سیستم صوتی ممتاز، شارژ بی سیمی، صندلی گرمکن که دلیل آن کمبود تراشه است.

سوم قیمت ها خیلی بالاتر از قیمت تعیین شده یا برچسب های قیمتی است.

اشتیاق و میل به داشتن حداکثر امکانات در خودرو، به این سادگی و به این زودی فروکش نخواهد کرد. جسیکا کالدول از مدیر ان ادموندز [وبسایت خرید و فروش خودرو] می گوید: «مصرف کنندگان از امکانات روز افزون خودروها لذت می برند و حاضرند پول بیشتری بپردازند. کمبود تراشه چالش بزرگی در تأمین این خواسته ایجاد کرده است اما از تقاضای مصرف کننده چیزی کم نشده است. تا زمانی که اشتهای آن در مصرف کننده وجود داشته باشد،‌خودروسازان هم برای سودآفرینی و حفظ سهم بازار در رفع این عطش می کوشند.»